«2017 թվականի ծրագրերում կնախատեսվի ոչ թե միանգամից բոլոր պատմամշակութային հուշարձանների նորոգում, այլ առնվազն վեց-յոթ, բայց պետք է վերանորոգվի մինչև վերջ». հուշարձանների վերականգնման ոլորտում մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանի սկզբունքային մոտեցումն է: «Հուշարձանների վերականգնման գործընթացի օպտիմալացման դեպքում  աշխատանքի արդյունավետությունը կբարձրանա բոլոր առումներով, անգամ՝ կոռուպցիոն ռիսկի նվազման»,-համոզված է Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը: Պատմամշակութային հուշարձանների վերականգնման ոլորտում որդեգրված նոր քաղաքականության մասին է «Ռադիոլուր»-ի անդրադարձը:

Մակարավանք, Գոշավանք, Հաղարծին, Վարագավանք… Տավուշի մարզը հարուստ է պատմաճարտարապետական հուշարձաններով, որոնց մեջ մեծ թիվ են կազմում վանքերն ու եկեղեցիները:

«Մի մասը գտնվում է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ենթակայության տակ, մյուս մասը՝ ՀՀ մշակույթի նախարարության: Երկու դեպքում էլ ուշադրության, խնամքի ու վերանորոգման կարոտ հուշարձաններ ունենք»,-ասում է Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը:

Տավուշի մարզի առավել վտանգված հուշարձանների ցանկում թեմի առաջնորդն առաձնացնում է Կիրանցի, Առաքելոց,  Ջուխտակ վանքերը, նաև Գոշավանքը:  «Մակարավանքը վտանգված չէ, բայց խնամքի կարիք ունի: Այսօր մենք խաչքարերի պահպանության լուրջ խնդիր ունենք, նաև զանազան հուշարձանների, որոնք անտառներում են գտնվում»,-ասում է հոգևորականը: Նրա համոզմամբ հուշարձանների պահպանության խնդիրն այսօր պետք է դիտարկել մարզերի զարգացման ընդհանուր ծրագրի համատեքստում:

Հոգևորականը համոզված է, որ հուշարձանների վերականգնման հարցում պետք է գերակայություններ սահմանել: Այդ խնդրին նա օրերս անդրադարձավ նաև   Դիլիջանում հրավիրված խորհրդակցության ժամանակ:

«Մշակույթի նախարարությունը միանգամից մի քանի եկեղեցի է վերանորոգում եւ արդյունքում իհարկե դրանից եւ ոչ մեկի նորոգման աշխատանքներն ավարտին չի հասցնում»,-խորհրդակցության ժամանակ ասել էր Տավուշի թեմի հոգևոր առաջնորդը։

«Ռադիոլուր»-ի հետ զրույցում նա նշեց, որ մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանն ընդամենը մեկ ամիս է պաշտոնավարում, այնպես որ իր խոսքն ուղղված էր ոչ թե նրան, այլ իրականացվող քաղաքականությանն ընդհանրապես: «Ես ծանոթ չէի նախարարի դիրքորոշմանն ու հանձնարարականին, սակայն ուրախ եմ, որ մեր տեսակետն այս հարցում համընկնում է»,-ասում է հոգևորականը:

Նկատենք, որ հիշյալ խնդիրը մշակույթի նախարարը բարձրաձայնել է նախարարի պաշտոնում նշանակվելու առաջին շաբաթներին ու հանձարարականներ տվել նախարարության համապատասխան պաշտոնյաներին, որպեսզի 2017 թվականի ծրագրերում նախատեսվի ոչ թե միանգամից բոլոր պատմամշակութային հուշարձանների նորոգում, այլ առնվազն վեց-յոթ. «Բայց պետք է վերանորոգվի մինչև վերջ». նախարարի սկզբունքային մոտեցումն է։ Այս մոտեցման մասին նա խոսեց նաև օրերս՝ լրագրողների հետ հերթական ճեպազրույցում

«2017 թվականի բյուջեով  պատմամշակութային հուշարձանների վերականգնման համար նախատեսված  ֆինանսական միջոցներն ուղղվելու են 7 պատմամշակութային հուշարձանի ամբողջական վերականգնմանն ու կառուցմանը՝ ենթակառուցվածքների հետ միասին»:

«Հուշարձանների վերականգնման գործընթացի օպտիմալացման դեպքում  աշխատանքի արդյունավետությունը կբարձրանա բոլոր առումներով, անգամ՝ կոռուպցիոն ռիսկի նվազման»,-համոզված է Տավուշի թեմի հոգևոր առաջնորդ Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը:

Նոյեմբերի 20-ին Մալթայի մայրաքաղաք Վալետայում անցկացվելու է «Մանկական Եվրատեսիլ» երգի մրցույթը: Հիշեցնենք, որ այս տարի Հայաստանը հանդես է գալով դուետով։ 2016-ին մեր երկիրը կներկայացնեն Մերի Վարդանյանն ու Անահիտ Ադամյանը՝ կատարելով Ավետ Բարսեղյանի եւ Նիկ Եգիբյանի հեղինակած «Տարբեր» երգը։

Արդեն հայտնի է, որ մեր պատվիրակները ելույթ կունենան առաջին կեսում, երկրորդ համարի ներքո։ Բայց մինչ այդ, փոքրիկ արտիստները եվրատեսիլյան բեմում կատարել են իրենց առաջին փորձը, որի հոլովակը հայտնվել է մրցույթի YouTube-ի ալիքում։

«Դրսում դու արժեք չունես, եթե չես ասում, որ քո պետությունը թիկունքիդ կանգնած է: Եթե իհարկե Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլա կամ Կուստուրիցա չես». ժամանակակից կինոաշխարհում կայանալու համար Ջիվան Ավետիսյանը կարևորում է ռեժիսորի թիկունքին կանգնած պետության դերը: Ի դեպ, ռեժիսորի «Վերջին բնակիչը» ֆիլմը երեկ ներկայացվեց լայն հանրությանը: Ներսում քննադատությունների, իսկ դրսում՝ գովեստների արժանացած «Վերջին բնակիչը» ֆիլմի ռեժիսորը սպասում է հայաստանյան լայն հանրության գնահատականներին:

Ջիվան Ավետիսյանի «Վերջին բնակիչը» ֆիլմի պրեմիերան կայացավ 2016-ի հուլիսին՝ «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի շրջանակներում, սակայն հայաստանյան լայն հանրության առաջ ֆիլմն իր դռները բացեց երեկ՝ նոյեմբերի 17-ին:

Դեռ հուլիսին, արցախյան թեմային նվիրված ֆիլմն ուշադրության էր արժանացել հիմնականում  երկու պատճառով. ֆիլմում հնչում է Սերժ Թանկյանի երաժշտությունը, ֆիլմի լեզուն՝ հիմնականում ադրբեջաներեն է: Վերջին փաստը քննադատության ալիք բարձրացրեց Հայաստանում:

«Այդ քննադատությունները ոմանց ստիպեց կանխակալ կարծիք ունենալ ֆիլմի մասին ամգամ մինչև դիտելը, բայց ժամանակը մաքրեց ու  տարավ քննադատության ալիքը»,-ասում է ռեժիսորը՝ համոզված, որ «Վերջին բնակիչը» կհաղթահարի ժամանակի սրբագրումները:

«Ֆիլմն առաջադրվել է 74-րդ «Ոսկե գլոբուսին»: Ցուցադրվել ամերիկայն հայտնի կինոդահլիճներում: Ամենուր ընդունվել է մեծ հաջողությամբ»:

Ջիվան Ավետիսյանն ունի նոր կինոնախագիծ, որի մասին գերադասում է առայժմ լռել և լուռ աշխատել: Կինոյի մասին օրենքի արդեն շրջանառության մեջ մտած նախագծի ու դրա անհրաժեշտության մասին ենք զրուցում ռեժիսորի հետ:

«Եթե դա լինի կինոյի ժամանակակից պահանջներին համահունչ փաստաթուղթ, ուրեմն մենք կշահենք»,-Ջիվան Ավետիսյանի տեսակետն է:

Խոսելով կինոյի զարգացման գործում պետության դերի մասին, ռեժիսորն ասում է.  «Դրսում դու արժեք չունես, եթե չես ասում, որ քո պետությունը թիկունքիդ կանգնած է: Եթե իհարկե բացարձակ հեղինակություն՝ Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլա կամ Կուստուրիցա չես: Թեկուզև փոքր ֆինանսավորմամբ, բայց համատեղ կինոարտադրության ոլորտում պետության մասնակցությունը չափազանց կարևոր է»:

2016 թվականի նոյեմբերի 18-ին մարվեցին և շրջանառության մեջ դրվեցին երկու նամականիշ՝ նվիրված «Հայաստանի թանգարաններ. Սերգեյ Փարաջանովի թանգարան» թեմային:

300 ՀՀ դրամ և 380 ՀՀ դրամ անվանական արժեքով նամականիշերը տպագրված են Ֆրանսիայի «Կարտոր» տպագրատանը:

300 ՀՀ դրամ անվանական արժեքով նամականիշի վրա պատկերված է Սերգեյ Փարաջանովի թանգարանի ճակատային հատվածը, իսկ 380 ՀՀ դրամ անվանական արժեքով նամականիշը ներկայացնում է Ս. Փարաջանովի թանգարանի սրահների կոլաժային պատկերը:

Նամականիշերի մարումն իրականացրեցին «Հայփոստ» ՓԲԸ հավատարմագրային կառավարիչ Խուան Պաբլո Գեչիջյանը, Հայաստանի ֆիլատելիստների միության նախագահ Հովիկ Մուսայելյանը և Սերգեյ Փարաջանովի թանգարանի տնօրեն Զավեն Սարգսյանը:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և տիկին Ռիտա Սարգսյանն այսօր մասնակցել են Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի 75-ամյակին նվիրված հանդիսավոր երեկոյին:
Հանրապետության Նախագահը շնորհավորական խոսք է հղել հոբելյանի առթիվ: Թատրոնի մի շարք ներկայացուցիչների Սերժ Սարգսյանը պարգևատրել է պետական պարգևներով` Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի 75-ամյակի առթիվ, մշակույթի բնագավառում ներդրած ավանդի, ինչպես նաև թատերական արվեստի բնագավառում ունեցած վաստակի համար: Մասնավորապես, Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի տնօրեն Կարապետ Շահբազյանըպարգևատրվել է Մովսես Խորենացու մեդալով, Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի դերասաններ Արթուր Կարապետյանին, Վարուժան Մանուկյանին, Սաթիկ Հախնազարյանին, Նարինե Ալեքսանյանին, Ավետիք Խալաթյանինշնորհվել է Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր արտիստի պատվավոր կոչում:

Նախագահի խոսքը Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի 75-ամյակի առթիվ տոնական միջոցառման ժամանակ

Բարի երեկո, հարգելի՛ տիկնայք և պարոնայք,

Բարի երեկո, սիրելի՛ պարոնյանցիներ, 

Ես սրտանց շնորհավորում եմ Երևանի Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի հիմնադրման 75-ամյակի կապակցությամբ: Այս տոնը ոչ միայն պարոնյանցիների, ոչ միայն թատերասերների, այլ նաև մեր ողջ ժողովրդի տոնն է, որովհետև լինելով մայրաքաղաքի, Հանրապետության կարևորագույն մշակութային օջախներից մեկը՝ թատրոնը կրթել և դաստիարակել է սերունդներ:

Տասնամյակներ շարունակ այս թատրոնի շուրջ են համախմբվել տաղանդաշատ արվեստագետներ, հայոց բեմի իրական նվիրյալներ՝ Շարա Տալյան, Արտեմի Այվազյան, Կարպ Խաչվանքյան և ուրիշներ, ովքեր ծալք առ ծալք կերտել են հայկական երաժշտական թատրոնի դիմագիծը, և այդ դիմագիծը դարձել է բարետես, հաճելի ու մեզ համար ընդունելի:

Այս թատրոնի յուրահատուկ և մշտական այցեքարտն է եղել սուր երգիծանքը: Ասում են ծիծաղելով՝ մարդկությունն ուղղում է իր սխալները և հրաժեշտ է տալիս անցյալին: Մենք շատ սխալներ ունենք ուղղելու՝ ինչպես մեր, այնպես էլ ուրիշների և կարիք ունենք շատ բաների հրաժեշտ տալու: Իհարկե, մեր իրականության մեջ, և ոչ միայն այսօրվա, բազմաթիվ են ձեռբերումները՝ մեր մշակույթը հոյակապ է, ազգապահպան, մշտապես զարգացող, բայց, իրոք, կան հոռի երևույթներ, որոնց մենք վաղուց արդեն պետք է հրաժեշտ տայինք:

Վստահ եմ, որ այս կոլեկտիվի, այս թատրոնի լավագույն ներկայացումները դեռևս առջևում են: Եվ վստահ եմ, պարո՛ն Ղազանչյան, որ 30-40 տարի հետո էլ մարդիկ կհավաքվեն, շնորհակալություն կասեն նրանց, ովքեր անցել են առաջին հարյուրամյակը, իրենց վերաբերմունքը նրանց կցուցաբերեն, իսկ ձեր նոր, գերազանց ներկայացումները կվկայեն մեր երկրի և հասարակության ձեռքբերումների մասին:

Մեկ անգամ ևս սրտանց շնորհավորում եմ բոլորիս, մաղթում ձեզ նորանոր ձեռքբերումներ: 

Շնորհակալություն:

Ջազ, բլյուզ, սոուլ, գոսպել ժանրերում հանդես եկող երիտասարդ երգչուհի Մարիաննա Լիման կրկին հաղթանակով է վերադարձել Հայաստան՝ այս անգամ մասնակցելով Վիեննայում կայացած «Vienna stars 2016» և Պրահայում կայացած «Prague stars 2016» երգի մրցույթներին, հայտնում են Հայաստանի կոմպոզիտորների միությունից:

Վիեննայում նա արժանացել է 1-ին պատվավոր մրցանակի, իսկ Պրահայում՝  լավագույն մրցանակի՝ իբրև հեղինակ-կատարող՝ իր «Falling» երգի համար: Երկու մրցույթների արդյունքում էլ նա նաև արժանացել է «Գրան Պրի» մրցանակի: Վիեննայում Մարիաննան կատարել է իր «Our Blues» երգը, որի հեղինակը Նարինե Զարիֆյանն է, իսկ խոսքերը գրել է ինքը՝ S.G.-ի հետ համատեղ:

Հայաստանի կոմպոզիտորների միության անդամ, կոմպոզիտոր Նարինե Զարիֆյանն էլ վիեննական մրցույթի կազմկոմիտեի կողմից արժանացել է միջազգային դիպլոմի՝ ջազային լավագույն ստեղծագործության համար։

Վիեննայի և Պրահայի միջազգային մրցույթներն  անցկացվել են «The festival bridges» միջազգային ընկերության կողմից: Ընդհանուր առմամբ, մրցույթներին ընդգրկված է եղել մոտ 2000 մասնակից՝ երաժշտական ու պարային անվանակարգերում:

Վիեննայի և Պրահայի մրցույթների ավարտին Մարիաննան նաև մեկնել է Օսլո, որտեղ ծանոթացել է տաղանդավոր ջազմենների՝ սաքսոֆոնահար Նիկ Սփիլբերգի և դաշնակահար Վիկտոր Բերեզինսկու հետ: Նրանց հետ միասին համերգով հանդես է եկել Օսլոյի հանդիսատեսի համար։ Երգչուհին հույս ունի, որ իրենց համագործակցությունը շարունակական կլինի:

Գյումրիի՝ Գրեթե 200-ամյա  Սև Ամրոցում, որի պատմական հիշողությունն ավելի շատ կրակոցների ու պատերազմի աղմուկն է պահպանել, նոյեմբերի 19–ի երեկոյան Մանսուրյանական երաժշտարվեստի հնչյուններն էին թեւածում: Լեփ-լեցուն սրահում  հայ Մշակույթի կենդանի լեգենդը  1500 մտերիմների ներկայությամբ համերգային հագեցած ծրագրով նշեց իր հոբելյանը:

Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցության ատենապետ Նարեկ Գալստյանի իր հեղինակած «Ախպարները» վեպով ամբողջացրել է սեփական ընտանիքի պատմությունը: Գիրքը Հունաստանում հակաֆաշիստական ընդհատակյա պայքարում հայերի մասնակցության մասին է, նաեւ՝ 1946թ. ներգաղթի, Հայաստանում ստալինյան ռեպրեսիաների, այն ամենի մասին, որոնք տեղի ունեցան այդ տարիներին:

Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցության ատենապետ Նարեկ Գալստյանի իր հեղինակած «Ախպարները» վեպով ամբողջացրել է սեփական ընտանիքի պատմությունը: Լինելով հայրենադարձների սերունդ գրքի միջոցով Նարեկը փորձել է ներկայացնել  մի ամբողջ սերնդի պատմություն, որոնք 1946թ.  հայրենիք  վերադարձան իդեալական պատկերացումներով, ու  բախվեցին ստալինյան ռեպրեսիաներին,բայց  ի պատիվ իրենց մնացին Հայաստանում` կրելով ախպարի ճակատագիրը:

«Այդ մարդկանց մասին պետք է խոսվեր: Իրականում նրանք ունեցան ճակատագրեր,որնց շատ դեպքերում կարելի էր չնախանձել: Սա մեծագույն անձնական ողբերգություն էր  ու իմ ընտանիքը  դրա մի մասը կրում էր: Իսկ երբ մահացավ իմ մորական տատը,որը  «ախպարների»  շառավիղի վերջին կրողն էր  ու հենց այդ ժամանակ  էլ  որոշեցի գրել:Այն շատ արագ գրվեց երեք –չորս շաբաթում, բայց թեման վաղուց էր հասունացել»:

Սյուժեն  հետաքրքիր զարգացումներով ներկայացնում է  Եղեռնից փրկված մի ընտանիքի պատմություն՝ Հունաստանում, ապա Խորհրդային  Հայաստանում, որն անցնում է  ամենատարբեր դժվարությունների միջով, բայց կարողանում է հարատևել: Վեպում տպավորիչ մանրամասներով  ներկայացված է  ինչպես հունահայ գաղութի կյանքը, այնպես էլ այն հուսախաբությունները, որոնք ապրել է մի ամբողջ սերունդ՝ հայրենադարձվելով Խորհրդային Հայաստան:

Նարեկ Գալստյանն ասում է, որ նախնական տարբերակով գիրքը այլ վերնագիր պետք է  ունենար, սակայն մայրը կարդալով այն ասել է,  որ վեպի անունը պետք է լինի «Ախպարները». Նարեկն ասում է, որ գրելիս երաժշտություն է լսել, օրինակ երբ նկարագրում էր  «Ֆաշիստական Գերմանիան Վագներ էր լսում, իսկ տատիկի  կերպարը նկարագրելիս` լսել է   «Մայրիկ» ֆիլմի երաժշտությունը:

«Անքննարկելի  է, որ հայրենադարձությունը դրական առումով ազդեց Հայաստանի հասարակական  կյանքի բոլոր ոլորտների վրա՝սկսած մշակույթից, վերջացրած խոհանոցով:Բայց երբ խորանում ենք առանձին մարդկանց ճակատագրերով, ապա  այստեղ կան բազմաթիվ դրվանգներ, որոնց մասին անպայման պետք է խոսվի»:

Գրականագետ Արքմենիկ Նիկողոսյանը, որը  նաև «Ախպարներ» վեպի խմբագիրն է, ասում է. չնայած գիրքը գրական փորձառություն չունեցող մարդու կողմից է գրվել, բայց հեղինակը չի տրվել ժամանակակից վիպագրության ինտրիգներին, մոդեռնիզմին, վեպի շեշտադրումը պատումային է։

Նշենք, որ գիրքը լույս է տեսել 500 օրինակով ու գրքի  վաճառքից գոյացած հասույթը  ծառայելու է բարեգործական նպատակների:

«Մանկական եվրատեսիլ» երգի միջազգային հեղինակավոր մրցույթն այս տարի կկայանա նոյեմբերի 20-ին Մալթայի մայրաքաղաք Վալետտայում: Այն եթեր կհեռարձակվի վաղը՝ ժամը 19:00-ին, Առաջին ալիքի եւ Հանրային ռադիոյի ուղիղ եթերում, կմեկնաբանի Առաջին ալիքի հաղորդավար Ավետ Բարսեղյանը:

Հայաստանի պատվիրակներ Մերի Վարդանյանն ու Անահիտ Ադամյանը եվրատեսիլյան բեմում կներկայանան  «Տարբեր» երգով եւ ելույթ կունենան 2-րդ համարի ներքո: Նիկ Եգիբյանի եւ Ավետ Բարսեղյանի հեղինակած երգի հիմքում երկու պատանի երգչուհիների ոճային տարբերություններն են ու «պայքարը» դրա շուրջ, որը դառնում է հիմք հանուն ապագա միասնության. չէ՞ որ նրանց միավորում է երգը, ժպիտն ու սերը:

Մրցութային համարի բեմադրության մեջ ընդգրկված են նաեւ 4 պարուհիներ, հեղինակն Արտյոմ Գեւորգյանն է: Բեմադրության ընթացքում կկիրառվի նաեւ հատուկ աճպարարական հնարք, որի հեղինակները հայտնի աճպարարներ Սոս եւ Վիկտորյա Պետրոսյաններն են, ովքեր Հանրայինի հրավերով եւս Մալթայում երեխաների կողքին են եւ կօգնեն իրականություն դարձնել մտահղացումը:

Ի դեպ, մրցույթի կանոններում այս տարի մի քանի փոփոխություններ են մտցվել: Մրցույթին հնարավորություն ունեն մասնակցելու 9-14 տարեկան երեխաները՝ նախկինում 10-15-ի փոխարեն: Այս տարի հանվել է հեռուստադիտողի քվեարկությունը: Հաղթողը կորոշվի մասնակից երկրների պրոֆեսիոնալ եւ մանկական ժյուրիների կողմից, ինչպես նաեւ փորձագետների ժյուրիի քվեարկության արդյունքում, որի կազմում կլինեն 3 եվրոպացի հայտնի արվեստագետներ:

Մրցույթին այս տարի կմասնակցեն 17 երկրներ՝ Ալբանիան, Հայաստանը, Ավստրալիան, Բելառուսը, Բուլղարիան, Կիպրոսը, Վրաստանը, Իռլանդիան, Իսրայելը,  Իտալիան, Մակեդոնիան, Մալթան, Նիդերլանդները, Լեհաստանը, Ռուսաստանը, Սերբիան, Ուկրաինան:

Հանրային հեռուստաընկերությունը մրցույթի պաշտոնական հեռարձակողն է: Հեռարձակման գործընկերն է Վալան պրոֆ ընկերությունը:  

Մալթայում ավարտվեց «Մանկական Եվրատեսիլ-2016» երգի մրցույթը։ Հաղթեց Վրաստանի ներկայացուցիչ Մարիամ Մամադաշվիլին։ Հայաստանը ներկայացնող Անահիտ Ադամյանն ու Մերի Վարդանյանը զբաղեցրեցին երկրորդ հորիզոնականը։

Աղջիկները հանդես են եկել 2-րդ համարի ներքո՝ ներկայացնելով  Ավետ Բարսեղյանի եւ Նիկ Էգիբյանի հեղինակած «Տարբեր» երգը:

Տեղեկացնենք, որ այս տարի մրցույթին մասնակցում են 17 երկրներից ժամանած ներկայացուցիչներ․ Իռլանդիա, Ալբանիա, Ռուսաստան, Մալթա, Բուլղարիա, Մակեդոնիան, Լեհաստան, Բելառուս, Ուկրաինա, Իտալիա, Սերբիա, Իսրաել, Ավստրիա, Հոլանդիա, Կիպրոս, Վրաստան եւ Հայաստան:

«Մանկական Եվրատեսիլ»-ի կանոնակարգում տեղի ունեցած փոփոխությունների համաձայն՝ հեռուստադիտողը չի կարող մասնակցել SMS քվեարյկությանը: Մրցույթի հաղթողը որոշվելու է բացառապես ժյուրիի ընտրությամբ:

Ի՞նչ է պակասում այսօրվա հեռուստատեսությանը, արդյո՞ք ցուցադրված հաղորդումները տարիքային բոլոր շերտերի պահանջներն են բավարարում, եւ արդյո՞ք կոմերցիոն արտադրանքը, որը վարկանիշային վազքուղու թելադրողն է, չի ստվերել հաղորդումների որակն ու բովանդակային նյութը: Եվ ընդհանրապես, այսօր ի՞նչ է մատուցում հեռուստատեսությունը՝ հարցերի պատասխանները ՝ Հեռուստատեսության համաշխարհային օրվան նվիրված ռեպորտաժում։

Գրողների միության նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը, լինելով անկախության տարիների հեռուստատեսության եւ ռադիոյի կայացման ակունքներում, լավ գիտի այն խնդիրները, որոնք կան նորօրյա հեռուստատեսություններում, բայց անհասկանալի է ու անընդունելի է համարում սեփական ճաշակը հեռուստադիտողին պարտադրելու այսօրվա միտումը: <<Հայաստանյան հեռուստատեսությունն այսօր ունի մանկապատանեկան, մշակութային, գրական հաղորդումների կարիք, ու այդ բացը չի լրացվում>>,- առկա պահանջարկի մասին նշեց Գրողների միության նախագահը, հիմնավորելով,- այսօր խաթարված է լեզվամտածողությունը, որը փոփոխության կարիք ունի>>:

Ինչո՞ւ. Հարցին Էդուարդ Միլիտոնյանը պատասխանում է՝ Հայաստանում արժեհամակարգը գլխիվայր շուռ է եղել, ավելի շատ խոսում են տնտեսական, բանկային գործունեության մասին, իսկ մշակույթն այսօր համարվում է ոչ վարկանիշային: «­Մեր կյանքում  տեղ է գտել մի լեզվամտածողություն, որ եթե բաղաձայնները շեշտում են, ձայնավորները սղում, իրենք լավ տղա են, հեղինակություն են: Հատկապես միջին դասարանների տղաները, ովքեր  նախկինում լավ կարդում էին, 14-15 տարեկանում փոխում են իրենց աշխարհայացքը: Լեզվամտածողությունը հենց արտահայտվում է այդ տարիքի տղաների խոսակցության, ագրեսիվ պահվածքի մեջ: Պաշտպանության նախարարի հետ հանդիպման ժամանակ նշել եմ, որ նման լեզվամտածողություն ունեցող երիտասարդները բանակում հաստատ կռիվների մեծ հնարավորություն են ստեղծում»։

Հայկական հաղորդումների ներկապնակից Էդուարդ Միլիտոնյանը սիրում է նայել Հանրային հեռուստատեսությամբ ցուցադրվող <<Երգ երգոց>> հաղորդումը՝ մեկ հիմնավորմամբ՝ լավ է ներկայացված:

Հ. Թումանյանի անվան տիկնիկային թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Ռուբեն Բաբայանն էլ  նախընտրում է դիտել հայկական հեռուստաեթերում ներկայացվող բանավեճերը, որոնք քարոզչական չեն և պրոֆեսիոնալ ձևով են արվում։ Համադրելով հայկական եւ ռուսական հեռուստաալիքները՝ նշեց, որ ռուսական ալիքներում բարձր ատյաններից ընդգծված քարոզչություն կա, իսկ հայկական հեռուստաալիքներում ազատ խոսք կա։ Սակայն, ի տարբերություն ռուսական մշակութային հաղորդումների, մեր հեռուստատեսության  ղեկավարները սեփական մշակույթն են ներկայացնում՝ արդարանալով՝ ինչպիսին պահանաջարկն է, այդպիսին էլ մատուցումն է:

Այսօրվա հեռուստատեսությունը կարիք ունի բազմազան հաղորդումների: <<Տպավորությունն այնպիսին է, որ հեռուստաընկերություններն ամեն ինչ անում են իրար նմանվելու համար>>,-շեշտեց արվեստագետն ու ցանկություն հայտնեց տեսնել սեփական դիմագիծն,  ինչպես նաեւ մասնագիտական ուղղվածություն ունեցող TV- ներ,: << Հայ ժողովրդի հարստությունը բազմազանության մեջ է, իսկ մշակույթն առանձին կույրաղիք չէ։ Այն կապված է կյանքի բոլոր ոլորտների հետ>>,-  ընդգծեց տիկնիկային թատրոնի ղեկավարը:

Վերջում նշեմ, որ այսօր Հեռուստատեսության համաշխարհային օրն է:

«Մանկական եվրատեսիլ»-­ի հայաստանյան ներկայացուցիչներ Մերի Վարդանյանն ու Անահիտ Ադամյանը այս գիշեր վերադարձել են Հայաստան: Զվարթնոց միջազգային օդանավակայանում տեղի է ունեցել փոքրիկ երգչուհիների դիմավորման պաշտոնական արարողությունը։ Հիշեցնենք, որ Հայաստանը «Մանկական եվրատեսիլ­ 2016» երգի միջազգային մրցույթում զբաղեցրել է երկրորդ հորիզոնականը: Մրցույթում այս տարի Հայաստանը, ընդհանուր առմամբ, արժանացել է 232 միավորի եւ ընդամենը 7 միավորով զիջել առաջին տեղը զբաղեցրած Վրաստանի ներկայացուցիչ Մարիամ Մամադաշվիլիին: 209 միավորով երրորդ տեղում էր Իտալիայի ներկայացուցիչը:

Նոյեմբերի 13-ին Ամստերդամի համալսարանի Հատուկ ժողովածուների թանգարանի սրահում տեղի ունեցավ հայերեն առաջին տպագիր Աստվածաշնչի հրատարակության 350-ամյա հոբելյանին նվիրված խորհրդաժողով, որն էլ տվեց երկշաբաթյա ցուցահանդեսի մեկնարկը: Միջոցառմանը ներկա էին Նիդերլանդների քաղաքական, գիտական շրջանակների և հայ համայնքի ներկայացուցիչներ, երկրի տարբեր եկեղեցական կառույցների առաջնորդներ:

Ներկաներին իրենց ողջույնի խոսքը հղեցին Վահան Ավագյանը՝ Ամստերդամի «Սուրբ Հոգի» եկեղեցու վարչության անունից, Ամստերդամի համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, պրոֆեսոր Խերտ տեն Դամը, Հատուկ հավաքածուների թանգարանի տնօրեն Ստեֆ Սխոլտենը և Հայաստանի ազգային գրադարանի տնօրեն Տիգրան Զարգարյանը:

Հայ տպագրության պատմության շրջադարձային էջերից մեկին նվիրված հոբելյանի կապակցությամբ ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հատուկ ուղերձն ընթերցեց Նիդերլանդներում ՀՀ դեսպան Ձյունիկ Աղաջանյանը, որում, մասնավորապես, ասված էր.«Աստվածաշնչի հայերեն առաջին տպագրությունը խորհրդանշական է նաև նրանով, որ այն իրագործվեց հայ ժողովրդի լուսավորման գործին լծված մի խումբ նվիրյալների անշեղ ջանքերի շնորհիվ: Սուրբ թարգմանիչ վարդապետների պատգամին հավատարիմ՝ նրանք հայ ժողովրդի բարօրությունն ու առաջընթացը տեսնում էին կրթության և գիտության մեջ: Եվ այդ արժեքները երբեք չեն կորցնելու իրենց արդիականությունը մեզ համար»: Դեսպան Աղաջանյանն, իր հերթին, ընդգծեց հոբելյանի խորհրդանշական իմաստը, մասնավորապես, հայ ինքնության պահանման տեսանկյունից:

Նիդերլանդներում Հայ Առաքելական եկեղեցու Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական փոխանորդ պատվիրակ Հայր Արեն վարդապետ Շահինյանը ներկայացրեց Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի՝ հոբելյանի առիթով հղած կոնդակը:
Ելույթով հանդես եկավ նաև Նիդերլանդների խորհրդարանի պատգամավոր,

«Քրիստոնեական միություն» կուսակցությունը ներկայացնող Յոել Ֆորդեվինդը:
Աստվածաշնչի տպագրության պատմության վերաբերյալ հետաքրքիր մանրամասներ ներկայացրեց Աննա Մաթարը:

Խորհրդաժողովի ավարտին հիմնական բանախոսները, Հայփոստ ՓԲԸ գլխավոր գործադիր տնօրենի պաշտոնակատար Հայկ Ավագյանի առաջնորդությամբ, մարեցին «Կրոն. Հայերեն առաջին Աստվածաշնչի 350-ամյակը` Ոսկան Երևանցու տպագրությամբ» նամականիշը:

Տեղեկանք. Միջոցառումը կազմակերպել էր Ամստերդամի «Սուրբ Հոգի» Հայ Ա ռաքելական եկեղեցու վարչությունը, Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի դպրոցի տնօրինությունը՝ Ամստերդամի համալսարանի հատուկ ժողովածուների թանգարանի հետ համատեղ՝ ՀՀ մշակույթի նախարարության և Նիդերլանդներում ՀՀ դեսպանության աջակցությամբ:

Արտավազդ Փելեշյանի «Իմ աշխարհը և դաշտի միասնական տեսությունը» ռուսալեզու գիրքը  2017-ին կթարգմանվի անգլերեն, իսկ 2018-ին կհրատարակվի  ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ՝ այսօր հայտարարել է մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանը՝ Արտավազդ Փելեշյանի և լրատվամիջոցների հետ հանդիպման ժամանակ: Ի դեպ՝ վերջինի խնդրանքով հանդիպմանը մասնակցել են խիստ սահմանափակ թվով լրատվամիջոցներ: «Արտավազդ Փելեշյանը երկար ժամանակով է  Երևանում, այնպես որ մյուս լրատվամիջոցները ևս առիթ և հնարավորություն կունենան վարպետի հետ հանդիպելու»,-ասել է Արմեն Ամիրյանը՝ հայցելով հանդիպմանը ներկա չգտնվող լրատվամիջոցների ներողամտությունը: Իսկ Փելեշյանը խոսել է կինոյի մասին՝ ի՛ր կինոյի, որտեղ երկար տարիներ միայն լռություն է:

«Մշակույթի նախարարի յուրաքանչյուր փոփոխության հետ ակտիվանում են խոսակցությունները՝ արդյո՞ք Փելեշյանը կրկին կնկարի»,- ռեժիսորին ուղղված լրագրողի առաջին հարցը Փելեշյանի կինոյին էր վերաբերում: «Արմեն Ամիրյանի հետ քննարկվել է այդ թեման: Վերջապես խոսեցինք « Հոմո սափիենսի» սցենարի մասին և նախարարը շատ դրական վերաբերմունք ցուցաբերեց: Այդ սցենարը մեծ գումար է պահանջում, բայց մենք որոշեցինք բաժանել  գումարը հինգ տարիների մեջ ու այդպես ֆիլմը նկարել»,- ասաց Փելեշյանը:

Նրա տեղեկացմամբ՝ նախարարի հետ քննարկվել է նաև 2017-ին մեկ այլ՝  վավերագրական ֆիլմ նկարելու գաղափարը: Վերադառնալով «Հոմո սափիենս»- ին՝ Փելեշյանն ասում է, որ 30- 40 տարվա սցենարի մեջ  գրեթե ոչինչ չի փոխել ու չի էլ փոխի, որովհետև այնտեղ հարցը լուծված է հիմնովին: Նախնական հաշվարկներով` նվազագույնը  50 միլիոն դոլար արժողությամբ իր ֆիլմի մասին ռեժիսորն ասում է.  «Եթե ուզում ես դա իրականություն դարձնել, ուրեմն այդ գումարը պետք է ծախսես: 68 թվականից հայտը ներկայացրել եմ: Երկիրը փլուզվեց, գործս մնաց ավերակների տակ»:

Վարպետը խոսեց նաև իր հայտնի տարածական մոնտաժի մասին: «Այն ինձ համար փիլիսոփայություն է, մի քիչ էլ՝ տեխնիկա»,- ասում է։

Հայ կինոյի անցյալի, ներկայի ու ապագայի մասին ևս. « Խորհրդային կինոն քանդելը հիմարություն էր: Ժամանակակից կինոն գուցե բարդ է ընկալել, բայց լավ օրինակներ կան: Բարդությամբ չի կարելի դատել ֆիլմը»,-ասաց Փելեշյանը՝ որպես հաջոցված օրինակ վկայակոչելով Վիգեն Չալդրանյանի, Ռուբեն Գևորգյանցի մի քանի  աշխատանքներ:

Ինչ վերաբերում է հայ կինոյի ապագային , ապա համոզված է. «Ամեն ինչ տեղն է ընկնելու: Արդեն տեղն է ընկնում»: Լրագրողները  նաև պարզեցին, որ տարածական փիլիսոփայության հեղինակն այսօր անտարբեր է մրցանակների հանդեպ: Սիրում եք կարդալ, թե՞ ֆիլմ դիտել,  հարցին ևս Փելեշյանի  արձագանքն  ինքնատիպ էր. «Հաճույքով եզրակացություններ եմ անում»։

«Իմ աշխարհը և դաշտի միասնական տեսությունը». Արտավազդ Փելեշյանի ռուսալեզու գիրքը  2017-ին կթարգմանվի անգլերեն, իսկ 2018-ին կհրատարակվի ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ: Գիրքը հայերեն թարգմանելու անհրաժեշտություն Փելեշյանը չի տեսնում: «Թեման շատ բարդ է, գիտատեսական: Գիրքը հայերեն թարգմանելու կարիք չկա: Դրա փոխարենը այստեղ կարող ենք ստեղծել մի բան, որն ուրիշները կցանկանան ունենալ»,- ասում է հեղինակը:

Ժամանակին Կենտկոմից գոհ, բայց հաշվապահներից դժգոհ Փելեշյանն այսօր դժվարացավ  պատասխանել հարցին, թե իրեն լավ է զգում Հայաստանո՞ւմ, թե՞ Ռուսաստանում: «Ես ի՞նչ իմանամ: Երբեմն գալիս եմ , որ մնամ, բայց այնպես են անում, որ գնամ»:  Կես կատակ, կես լուրջ Փելեշյանն ասում է, որ դժգոհությունն այսօր էլ հաշվապահներից է:

Արտավազդ Փելեշյանի հետ հանդիպումն ավարտվում է վարպետի կենսագրականին առնչվող փոքրիկ տեղեկատվությամբ: «Ծնվել եմ Լենինականում, բայց ինձ անմիջապես տեղափոխել են Կիրովական, այնպես որ էությամբ լոռեցի եմ»:

Մոսկվայի Տրետյակովյան պետական պատկերասրահում նկարիչ Հովհաննես Այվազովսկու ծննդյան 200-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսը՝ հուլիսի 29-ից նոյեմբերի 20-ն, ունեցել է մոտ 600 հազար այցելու: Ինչպես գրում է ՏԱՍՍ-ը՝ այն ունեցել է ավելի շատ այցելու, քան Վալենտին Սերովի ցուցահանդեսին:

«Այվազովսկու ցուցադրության հենց առաջին օրվանից պարզ էր, որ  հանրությունն ավելի մեծ հետաքրքրություն ունի, քան Սերովի ցուցահանդեսի դեպքում էր»,- գործակալությանը հայտնել են պատկերասրահից՝ հավելելով, որ ցուցադրությունն ունեցել է 598  հազար 832 այցելու, Սերովի ցուցահանդեսը՝ 486 հազար:
Պատերասրահից հայտնել են նաեւ, որ նախատեսում են վերլուծել ցուցադրության ընթացքում առաջացած խնդիրներ և այնպես անել, որ հաջորդ ցուցահանդեսներն ավելի հանգիստ ռեժիմով անցնեն:

Նկարը՝ ՏԱՍՍ-ի

«Երևանյան հեռանկարներ» 17-րդ միջազգային երաժշտական փառատոնի շրջանակներում դեկտեմբերի 13-ին  Արամ Խաչատրյան համերգասրահում տեղի կունենա դաշնակահար Բորիս Բերեզովսկու մենահամերգը: Այս մասին Panorama.am-ին տեղեացրեցին փառատոնի մամուլի ծառայությունից:

Համերգային ծրագրում ընդգրկված են Բելա Բարտոկի «Սոնատ», «Երեք Էտյուդ», Ֆերենց Լիստի «12 Էտյուդ» ներկայացումները:

Նշենք, որ դաշնակահար Բորիս Բերեզովսկին առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Հայաստանում 2007-ին նույն փառատոնի շրջանակներում:

Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերության 60 և Հանրային ռադիոընկերության 90-ամյա հոբելյանների կապակցությամբ ՀՀ մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանն այսօր պարգևատրեց ոլորտի մի շարք նվիրյալների։ «60 և 90 տարիներն անցած աշխատանքային տարիներ չեն պարզապես: Այդ տարիների ընթացքում Հանրային ռադիոն և հեռուստատեսությունը՝ կրթելով սերունդներ, կարողացան մեր հանրությանը հասցնել այն գիտակցությանը, որ այլևս կարելի է ապրել ազատ և անկախ, և մեր հասարակությունը ոտքի ելավ պայքարելու իր ազատության, անկախության և անկախ ապրելու իրավունքի համար»,-ասաց նախարարը: Նրա խոսքով՝ ռադիոն և հեռուստատեսությունն այն տարիներին կարևորագույն նշանակություն ունեցան հասարակական կարծիքի, հանրային տրամադրությունների ձևավորման գործում: Անշուշտ, արցախյան պատերազմի տարիներին իրենց կարևորագույն ներդրումն ունեցան և՛ հեռուստատեսությունը, և՛ ռադիոն: Շնորհակալություն բոլոր ընկերներին, որոնք այդ տարիներին՝ իրենց կյանքը վտանգելով, անձնազոհաբար կարողանում էին սահմանային առաջին գծից ապահովել ռեպորտաժներ, նորություններ

Հայաստանի պատմության թանգարանի դահլիճում այսօր ստորագրվեց  «աուդիոգիդի» ստեղծման դրամաշնորհի բազմակող պայմանագիրը, որի շրջանակում   Հայաստանում Չինաստանի դեսպանատունը 25 հազար դոլարին համարժեք դրամաշնորհ կհատկացնի Հայաստանի թանգարաններում ներդրվելիք «աուդիոգիդ» ծրագրային հավելվածի ստեղծման համար։ Ծրագիրը կիրականացնի Technology & Science Dynamics հայաստանյան ընկերությունը՝ ՀՀ մշակույթի նախարարության պատվերով:

IT ոլորտը գալիս է օգնելու մշակույթի հանրայնացմանը: Հայաստանի թանգարաններում կներդրվի  «աուդիոգիդ» ծրագրային հավելվածը: Մշակույթի նախարարության նախաձեռնությունն  իրականություն է դառնում Հայաստանում Չինաստանի դեսպանատան տրամադրած  25 հազար դոլար դրամաշնորհի միջոցով : Դեսպան Թիան Էրլունն ընդգծում է, որ չինական կողմը նախաձեռնությանն օժանդակում է հաճույքով։ Նախ այն պատճառով, որ հետաքրքրված են մշակութային երկկողմ հարաբերությունների զարգացմամբ, նաև, որ նորամուծությունը կօգնի  Հայաստան այցելող ինչպես այլազգի, այնպես էլ  չինացի զբոսաշրջիկներին:

Ծրագրի տեխնիկական կողմն ապահովում է ՏՏ որոտում առաջատարներից մեկը համարվող Technology & Science Dynamics հայաստանյան ընկերությունը: Ընկերության տնօրեն Վահան Շաքարյանի համոզմամբ՝ տեխնիկական նորամուծությունը կնպաստի դեպի թանգարաններ այցելուների, մասնավորապես՝  դպրոցականների հոսքի ավելացմանը: Ծրագիրը հնարավորություն է տալիս մեկ թանգարան այցելելով տեղեկություններ ստանալ նաև այլ թանգարանների մասին: Սա ևս շոշափելի առավելություն է:

Փետրվար ամսից բջջային հեռախոսներում ներբեռնելով «աուդիովիզուալ գիդ» հավելվածը՝  առաջարկվող 10 լեզուներով հնարավոր կլինի ճամփորդել Հայաստանի պետական 3 թանգարաններում:  Հավելվածը պարբերաբար կտեղեկացնի նոր ցուցադրանքի կամ ցուցանմուշների մասին։ Սա նաև քայլ է՝ դեպի միասնական էլեկտրոնային տոմսային համակարգի ներդրում՝ իր խոսքում այսօր նշեց մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանը։

«Հավելվածը հնարավորություն կտա թանգարանի որևէ ցուցանմուշի, նրա հեղինակի մասին հավելյալ տեղեկություն ստանալ, տեսնել թանգարանի տեղադիրքը քարտեզում,  որոշ դեպքերում՝ ցուցանմուշի 3D պատկերում ինքնանկարվել (սելֆի անել) և այդ լուսանկարը, ինչպես նաև ցուցանմուշների մասին տեղեկությունը կիսվել սոցցանցերում »:

Ինչպես արդեն նշվեց՝ ծրագրային հավելվածը փետրվարին ներդրվելու է Հայաստանի պետական 3 ՝ Սերգեյ Փարաջանովի, Մարտիրոս Սարյանի և Արամ Խաչատրյանի թանգարաններում։ Մինչև տարեվերջ ծրագրից կօգտվեն   պետական 7 թանգարաններ։

System Of A Down աշխարհահռչակ խումբը կլինի Park Live փառատոնի հեդլայներ: Փառատոնը տեղի կունենա 2017-ի հուլիսի 5-ին Մոսկվայի՝  «Արենա ՑՍԿԱ» մարզադաշտում: Այն ընդհանուր առմամբ կարող է տեղավորել 34 հազար հանդիսատես:

«ՏԱՍՍ»-ի հաղորդմամբ, փառատոնն անցակցվում է 5-րդ անգամ, առաջին անգամ այն անցկացվել է 2013-ին:

Հիշեցնենք, System of a Down (SOAD), հայ-ամերիկյան ռոք խումբ՝ ձևավորված 1992 թվականին Լոս Անջելեսում Սերժ Թանկյանի և Դարոն Մալաքյանի կողմից Soil անունով։ Ժամանակակից անվանումը ձեռք է բերել 1995 թվականին։ Խմբի բոլոր անդամները հայկական ծագում ունեն։